Inleiding

Geworteld in een rijke historie is Deventer een bloeiende stad aan de IJssel. Authentiek, eigenwijs en vernieuwend. De combinatie van stad en buitengebied maakt Deventer een toplocatie voor werken, ondernemen, leren en innoveren. Deventer biedt veel keus en kwaliteit in woon- en leefomgeving. De ligging aan de IJssel en de rijke historische binnenstad ademen nog altijd een vrijzinnige cultuur- en handelsgeest. Er is een florerend netwerk van betrokken inwoners, organisaties en bedrijven. Naast professionals zijn dat ook heel veel vrijwilligers. De landschappelijke structuur in het buitengebied zorgt voor een economisch en sociaal-cultureel sterk platteland. Deventer heeft krachtige, gevarieerde dorpen en voorzieningen. De stad en het ommeland versterken elkaar, daarom investeren we in beide.

Het afgelopen jaar heeft vooral in het teken gestaan van het hoofd bieden aan de impact van corona op de Deventer samenleving. Zo hebben we uitvoering gegeven aan de diverse Rijksregelingen en compensatiemiddelen om onze inwoners, bedrijven en maatschappelijke partners te ondersteunen en zijn we zorgvuldig omgegaan met de prestaties die door de beperkende maatregelen niet konden worden geleverd door contractpartners. NMaar laten we ook markeren dat we het afgelopen jaar ondanks het vele thuiswerken en de beperkende maatregelen ons collegeprogramma hebben uitgevoerd met partners in de stad en de dorpen en in nauwe samenwerking met uw raad. We hebben daarmee verder gebouwd aan de opgaven waarmee we Deventer krachtiger maken.

Alleen een sterk Deventer kan écht sociaal en duurzaam zijn en zich blijvend ontwikkelen. We hebben het voorrecht om in één van de oudste en mooiste steden van Nederland te wonen. Een stad die mede zo mooi kan zijn door de onmisbare combinatie met de omliggende dorpen en ommelanden, die Deventer een lommerrijk, groen aanzien geven. Als college zijn we ons blijven focussen op de volgende terreinen uit ons bestuursakkoord ‘Met lef en liefde voor Deventer’:

•   Deventer werkt
•   Duurzaam Deventer
•   Oog voor elkaar
•   Levendig Deventer
•   Samenwerken en samenleven

Deventer Werkt

Direct na de uitbraak van de Covid-19 crisis werd door de economische partners een crisisafstemmingsoverleg georganiseerd. Mede daardoor was Deventer de eerste met een aanvraag voor een crisisarrangement bij de provincie en fungeerde het Ondernemershuis (met MKB en Bedrijvenparkmanagement) als ingang voor ondernemersvragen en landelijke regelingen. Hierdoor kon een plotseling en honderdvoudig beroep op deze regelingen relatief goed worden verwerkt. Ook kon in samenwerking snel tot het DEP corona-actieplan worden gekomen wat inmiddels al grotendeels in uitvoering is. Hiermee worden op veel vlakken veelal zelfstandige ondernemers ondersteund bij financiële problemen, aanpassingen in businessplannen, digitalisering enz. In de binnenstad is ook afgelopen jaar nauw samengewerkt met de Stichting Deventer Binnenstadsmanagement (SDBM), vooral op het gebied van maatregelen om ondernemers, waar mogelijk te faciliteren en te steunen tijdens de corona tijd.

Samen met het DEP werkte de gemeente verder aan het traject ‘toekomstbestendige bedrijventerreinen’, bedoeld om bestaande terreinen aan te laten sluiten bij de behoeftes van ondernemers en bedrijven. In 2020 is gewerkt aan de afronding van de uitvoeringsagenda waarin projecten staan op het gebied van ruimtelijke kwaliteit, duurzame mobiliteit en energietransitie. Ook is de toekomstvisie van de bedrijventerreinen tot stand gekomen, een inspiratiedocument dat richting geeft aan de koers die is opgehaald bij partners van het DEP en ondernemers in het gebied. Begin 2021 zullen de documenten aan college en raad worden gepresenteerd.  Het ambitiedocument ‘Vaart in de Haven’ werd aangenomen door de raad. Met de uitvoering is afgelopen jaar een start gemaakt, zoals de digitalisering en marketingplan.

In 2020 bleef er, ondanks het coronavirus, een grote vraag naar nieuwe woningen. Door de beperkende maatregelen rond Covid-19 was het zoeken hoe ruimtelijke ontwikkelingen die invloed hebben op onze fysieke leefomgeving breed te delen en te bespreken. Doorgaans is dat goed gelukt. Ook had de stikstofproblematiek de nodige impact op de voortgang van gebiedsontwikkelingen. Toch is er mooie zichtbare voortgang geboekt in de verschillende projecten. Zo nadert fase 1 van Steenbrugge  zijn voltooiing en zijn de voorbereidingen van fase 2 zin volle gang. In het zuidelijk plandeel van Eikendal worden de laatste kavels verkocht en ook voor de grotere kavels in Eikendal Noord is goede belangstelling. Het plan voor Tuinen van Zandweerd mag zich verheugen in een grote belangstelling. Vrijwel alle gronden zijn inmiddels in optie uitgegeven. De bestemmingsplannen voor de herontwikkeling van het voormalige Aupingterrein en de Geertruidentuin vastgesteld. Dit jaar wordt met de bouw begonnen! Er is inmiddels al begonnen met de woningbouw op de Bathmense Enk en ook in de kleinere inbreidingslocaties zit veel dynamiek.

De vraag naar bedrijfskavels in Deventer is ongekend hoog. Het oostelijk plandeel van het A1 Bedrijvenpark is nagenoeg uitverkocht. De voorbereidingen voor het westelijke plandeel zijn gestart. Voor het eerst zien we ook een toenemende belangstelling voor de bedrijfskavels in Bathmen en Lettele.
De vooruitzichten voor de sport- en leisurestrook langs de Holterweg zijn minder duidelijk. Het exploiteren van dergelijke functies in nieuwbouw blijkt nog steeds lastig. In 2020 kwam daar ook het coronavirus bij, die deze branche zwaar treft.

Binnen Stadscampus De Kien is de samenwerking tussen bedrijven, onderwijsinstellingen en de gemeente in een volgende fase beland. Partijen zien volop kansen voor het gebied en voor hun eigen ontwikkeling. Door medewerkers van de verschillende partners wordt gezamenlijk gewerkt aan branding, onderwijs, ruimtelijke inrichting, activiteiten en het werven van talent. Ondanks de beperkingen is het afgelopen jaar stevig doorgewerkt aan realisatie van een master ICT opleiding, een associatedegree op gebied van ICT en versterking van de samenwerking om te komen tot een living lab.

In het traject Wonen en Voorzieningen zijn belangrijke stappen gezet, ondanks de moeilijke situatie rond Covid-19. Na de eerste stappen van het plan van aanpak te hebben doorlopen heeft de Raad zich bijna unaniem uitgesproken voor het scenario “Versterken arbeidsmarkt…. en verjongen”. Dat betekent een uitdagende meerjarige opgave, die in de komende tijd nader moet worden uitgewerkt.

Duurzaam Deventer

Het Nationale Klimaatakkoord plaatste in 2019 de gemeentelijke inspanningen op het gebied van de energietransitie in een geheel ander perspectief. Niet langer waren de eigen duurzaamheidsdoelstellingen bepalend voor ons handelen. Het Klimaatakkoord laat er geen misverstand over bestaan dat de gemeente een centrale, regisserende rol vervult in het realiseren van de ambitieuze doelstellingen op het gebied van de warmtetransitie en de opwek van duurzame stroom op land.

Gemeenten zijn verplicht om mee te werken aan de Regionale Energiestrategie, een Transitievisie Warmte op te stellen en drie Wijk Uitvoeringsplannen te maken. De opgaven uit het Klimaatakkoord lopen samen op met de uitvoering van het Deventer Energieplan. Daarin is uitgewerkt wat er nodig is om als gemeente energieneutraal te zijn in 2030.

In 2020 is samen met 10 andere gemeenten en de provincie gewerkt aan de RES West-Overijssel. Daarin wordt voor iedere gemeente vastgelegd hoeveel duurzame elektriciteit, via wind en/of zonne-energie, wordt opgewekt in 2030. De optelsom van de elf gemeenten vormt het bod van de regio aan het rijk. In 2020 is de eerste opzet van de RES gemaakt en is hierover veelvuldig gesproken met de gemeenteraad. Ook heeft, binnen de beperkingen van de coronacrisis, een intensief participatieproces plaatsgevonden. De verslaglegging daarvan is begin 2021 gedeeld met de raad. De RES 1.0 dient voor 1 juli 2021 te worden ingediend bij het rijk.

In 2020 is het leeuwendeel van het werk voor de transitievisie warmte uitgevoerd. Hierin wordt voor de hele gemeente aangeven hoe en wanneer de warmtetransitie zal worden uitgevoerd. Het stuk zal begin 2021 door de raad worden vastgesteld. Hetzelfde geldt voor de het eerste Wijksuitvoeringsplan, namelijk dat van de wijk Zandweerd,.Daarnaast is in 2020 de aangevraagde subsidie Regeling Reductie Energiegebruik (RRE) toegekend. Doel van onze aanpak is met de RRE 9000 huishoudens te bereiken en hen te bewegen laagdrempelige energiebesparende maatregelen te nemen. Met de inzet van o.a. collectieve inkoop voor zonnepanelen en isolatie, energiecoaches aan huis en waardebonnen voor de aanschaf van kleine maatregelen liggen we, ondanks Corona, op schema om de 9000 huishoudens te bereiken.

Naast het opstellen van de bovenstaande plannen werd in 2019 ook gewerkt aan concrete projecten. Zo werden alle plannen voor nieuwbouw van woningen ontwikkeld naar een concept zonder aardgas (all-electric of aansluiting op een warmtenet). In de wijk Zandweerd wordt gewerkt aan de realisatie van een Slim Warmtenet, waarmee warmte vanuit de RWZI kan worden gebruikt voor verwarming van woningen.
In het project Transform is onderzoek gedaan naar technische en financiële mogelijkheden voor de grootschalige aanpak van particuliere woningen.
Ook de bedrijven blijven niet achter op het gebied van energietransitie en circulariteit. De CO2-reductie bij bedrijven in Deventer gaat sneller dan bij huishoudens; dit is alleen niet zo zichtbaar.
Een ander groot project is de aanleg van een biogasleiding van Oxe naar Kloosterlanden en mogelijk A1 Bedrijvenpark. Het gas dat daarmee getransporteerd gaat worden is afkomstig van lokale mestvergisters op 5 rundveehouderijen.

Op het gebied van afval blijft het aantal kilogram restafval per inwoner per jaar fors lager dan in vergelijkbare gemeenten. Deze collectieve prestatie van de Deventer bevolking kon helaas niet voorkomen dat de kosten voor huishoudelijk afval sterk stegen. De oorzaak daarvoor was de grote (landelijke) stijging van de kosten voor verwerking van restafval. In 2020 is een nieuw grondstoffenplan vastgesteld. Belangrijke besluiten daarin zijn de introductie van een blauwe container voor papier en het afschaffen van de BEST-tas. Dit wordt begin 2021 ingevoerd.

Bij het inrichten van de openbare ruimte en het onderhoud aan wegen heeft het fietsverkeer meer prioriteit gekregen bij de diverse bereikbaarheidsopgaven binnen de gemeente. Ook vormt klimaatadaptatie een vast en belangrijk onderdeel van inrichtingsprojecten.

Ook in 2020 is er veel aandacht geweest voor de milieukwaliteit van de leefomgeving. De regels en normen voor PFAS hebben geleid tot stagnatie van ontwikkelingen waarbij grond moest worden verplaatst. Ook de regelgeving rond de Programmatische Aanpak Stikstof heeft grote gevolgen voor activiteiten op gebied van bouw, mobiliteit, landbouw en natuur. Het verbeteren van de luchtkwaliteit heeft blijvende landelijke aandacht. Deventer deelt het belang van schone lucht en heeft daarom het Schone Lucht Akkoord ondertekend. Daarnaast is Deventer actief betrokken geweest bij de ontwikkelingen rond vliegveld Lelystad, vervoer over het spoor en het verkabelen van hoogspanningsleidingen. Ecologische adviezen krijgen een steeds stevigere basis in (ruimtelijke) projecten, zoals bijvoorbeeld bij het “natuurinclusief bouwen”, bestemmingsplannen, MJOP, Omgevingsvisie en groenbeheer. Ook het overzicht  in “de stand van de natuur” komt steeds beter in beeld.

Begin 2020 is het Duurzaamheidscentrum Deventer gestart in de Stadsetalage. Het duurzaamheidscentrum is ondanks Corona toch nog 60% van de geplande tijd open kunnen zijn, waarbij meer nadruk is gelegd op online activiteiten. In 2020 zijn er 3000 bezoekers geweest: 1000 bij de opening, 1284 bezoekers in de stadsetalage, 450 bezoekers bij (online) activiteiten en 150 online vragen.

Oog voor elkaar

In het sociaal domein hanteren we het Verbindend Kader Sociaal Domein als ambitiedocument dat overzicht, planning en proces biedt voor de stappen die we samen met uw raad en maatschappelijke partners zetten. We hebben geïnvesteerd in preventie door extra projecten vorm te geven voor kinderen en jongeren en is gebleken dat investeren in preventie in de jeugdzorg zijn vruchten afwerpt. Diezelfde ontwikkeling zien we nu ook bij de Wmo. We sluiten 2020 af met een positief financieel resultaat en zijn gepast trots op de resultaten die we met maatschappelijke partners in Deventer hebben gerealiseerd. We doen bij de VJN een voorstel voor een investeringsfonds preventie om zodoende ook op de langere termijn zorg, ondersteuning en begeleiding naar werk toegankelijk te houden.

Corona heeft op onze inwoners van jong tot oud grote impact gehad. Door de sluiting zijn scholen overgegaan op onderwijs op afstand. Voor jongeren in een kwetsbare positie of voor jongeren waarvan de ouders een vitaal beroep hadden is er noodopvang geregeld. Ook zijn er laptops verstrekt aan jongeren voor het volgen van thuisonderwijs. Het afgelopen jaar is maar weer gebleken hoe belangrijk het is dat iedereen naar vermogen meedoet en mensen iets doen voor een ander. Zo ontstonden er vele tientallen vrijwilligers initiatieven om medewerkers in de zorg te steunen, maar zeker ook de kwetsbare mensen die thuis opgesloten zaten. Wekelijks ontvingen we vanuit Deventer Doet en Raster overzichten van wat er zoal gebeurde in de wijken. Dat waren indrukwekkende lijsten! Tevens zijn er webinars georganiseerd om signalen rondom eenzaamheid met elkaar te bespreken en tot een gezamenlijke coalitie één tegen eenzaamheid te komen. Ondanks de beperkende maatregelen zorgden zorgaanbieders ervoor dat men in contact bleef met de bewoners. Ook de medewerkers van het sociaal team zorgden die eerste maanden dat op afstand de gesprekken doorliepen en daar waar extra zorgen waren, extra contact is gelegd. In 2020 is toegewerkt naar de realisatie van twee sociale teams. Een voor toegang en een voor preventie. Deze teams zijn per 1 januari 2021 daadwerkelijk van start gegaan. In 2020 zijn vanwege Corona geplande bijeenkomsten op het platteland niet doorgegaan. Wel is er in de dorpen hard doorgewerkt aan de realisatie van burgerinitiatieven. Zo is gestart met de bouw van het Noaberlokaal in Loo en met de bouw van het museum Averlo Frieswijk.

De coronacrisis heeft eveneens grote invloed gehad op de uitvoering van de Participatiewet. Ter compensatie van de consequenties van de lockdown zijn door het kabinet de TOZO en de TONK geïntroduceerd. Tegelijkertijd zagen we ook dat het aantal mensen dat door de coronacrisis een beroep moest doen op de hulp van de voedselbank is toegenomen met 15%. Ook het aantal uitkeringsgerechtigden is toegenomen. Op de andere onderdelen van minimabeleid en schuldhulp zagen we nog geen stijging. In 2020 is de implementatie van inzet op maat afgerond en is de beoogde dienstverlening vertaald in verschillende digitale concepten. Afgelopen jaar hebben we ook weer het Zomerpretpakket samenwerking met Stichting Leergeld en de Voedselbank beschikbaar gesteld voor de kinderen vanuit het kansen voor kinderen budget. Op meerdere scholen is extra ondersteuning geboden in het kader van het bevorderen van de kansengelijkheid.

In het vierde kwartaal is het tweede concept beleidskader Samen sporten maakt sterk 2020-2030 vastgesteld en zijn afspraken gemaakt over de inzet van combinatiefunctionarissen. Met de inzet van combinatiefuncties wordt een bijdrage geleverd aan het bereiken van onze ambities vanuit de beleidsterreinen sport en cultuur. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan het vergroten van de deelname van kwetsbare jeugd aan sport-, beweeg en -cultuuractiviteiten.  
Tevens is er een lokaal sportakkoord gesloten. Hierbij hebben diverse verenigingen en organisaties gekozen voor het uitwerken van drie thema's: sport & zorg, sport & onderwijs, sport & bedrijfsleven.

Levendig Deventer

Het is evident dat de coronacrisis grote invloed had op het culturele leven in Deventer. 2020 was een jaar zonder kermis, Deventer op Stelten, Boekenmarkt en het Dickensfestival. Tijdens de korte periode dat het theater MIMIK haar deuren, onder strikte coronarestricties, mocht openen heeft het publiek kennis kunnen maken met deze aanwinst voor de stad.

In de zomer werd Deventer meer dan ooit bezocht door gasten die een of meerdere dagen in de stad verbleven. De gezellige drukte heeft bij die bezoekers ongetwijfeld geleid tot de wens om vaker terug te keren in onze Hanzestad.

Er is een start gemaakt met de planvorming voor de ontwikkelingen van de gebouwen aan de Keizerstraat, het voormalige Filmhuis, de Iris-panden, het Kunstcircuit en de Schouwburg. Onder de naam De Nieuwe Keizer is geschetst hoe samenvoeging van deze panden en integratie en verbreding van de functies in die panden meerwaarde kan opleveren voor de stad en de ontwikkeling van De Kien.

Het Kunstcircuit bouwde haar intermediaire functie tussen cultuureducatie uitvoering en het onderwijs, de amateursector en het sociaal domein verder uit door mede te faciliteren en organiseren wat er wel mogelijk was qua activiteiten. De corona heeft geleid tot ontwikkeling van nieuwe werkvormen, waardoor cultuurparticipatie van de Deventer jeugd zeker niet is stilgevallen.

Samenwerken en samen leven

We hebben dit jaar uitgebreid stil gestaan bij 75 jaar vrijheid. En in juli 2020 heeft de werkgroep Diversiteit het advies 'Deventer samen in vrijheid en gelijkwaardigheid' opgeleverd. Hierin worden aanbevelingen gedaan om tot een actief en gezamenlijk diversiteits- en inclusiebeleid in Deventer partnerschap te komen. Door middel van een Deventer Inclusie Deal zetten organisaties, instellingen en bedrijven zich gezamenlijk actief in op diversiteitsbeleid.

We hebben vanuit onze organisatie een belangrijke bijdrage geleverd aan zowel de lokale als de regionale crisisorganisatie ter bestrijding van de coronacrisis. Ook is uitgebreide juridische ondersteuning geleverd aan de Veiligheidsregio IJsselland en hebben we vragen over corona gerelateerde onderwerpen van collega’s, inwoners, organisaties en bedrijven beantwoord. Ook het uitoefenen van toezicht en handhaving stond voor een groot deel in het teken van het handhaven van de noodverordeningen en de Tijdelijk Wet Maatregelen Covid 19. In de samenleving viel in 2020 zowel de toename van complexiteit van casuïstiek bij het Zorg- en Veiligheidshuis en Veilig Thuis als de stijging van overlastmeldingen bij politie/Toezicht en handhaving op. Een positief effect van de coronacrisis is dat niet alleen partners, maar ook scholen en toegangsteams kortere lijnen met zowel elkaar als met inwoners hebben. Hierdoor is een beter zicht dan voorheen op probleemgezinnen. In 2020 is de Wet verplichte GGZ geïmplementeerd. Dit is een wet die als doel heeft meer maatwerk te leveren bij (gedwongen) geestelijke gezondheidszorg.

In 2020 is er uitgebreid ingezet op overlast. Het ging hierbij onder andere om de Beestenmarkt, het Boreelplein en de IJsselstrandjes. De inzet van pleinwachten op de Beestenmarkt heeft een stevige bijdrage geleverd aan het terugdringen van de overlast op de Beestenmarkt. In het kader van ondermijning is er gecontroleerd op de illegale huisvesting van een motorclub, illegaal gokken en is een aantal panden in samenwerking met de politie en belastingdienst gecontroleerd. Daarnaast vroegen controles op Truckparking en horecagelegenheden de nodige aandacht.