2020 heeft binnen het programma Veiligheid voor een belangrijk deel in het teken gestaan van de coronacrisis. In de samenleving viel zowel de toename van complexiteit van casuïstiek bij het Zorg- en Veiligheidshuis en Veilig Thuis als de stijging van overlastmeldingen bij politie/Toezicht en handhaving op. Een positief effect van de coronacrisis is dat niet alleen partners, maar ook scholen en toegangsteams kortere lijnen met zowel elkaar als met inwoners hebben. Hierdoor is een beter zicht dan voorheen op probleemgezinnen.
Het programma Veiligheid heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan zowel de lokale als de regionale crisisorganisatie ter bestrijding van de coronacrisis. Ook is uitgebreide juridische ondersteuning geleverd aan de Veiligheidsregio IJsselland. Tevens vervulde het programma een rol in het beantwoorden van vragen over corona gerelateerde onderwerpen van collega’s, inwoners, organisaties en bedrijven. Ook het uitoefenen van toezicht en handhaving stond voor een groot deel in het teken van het handhaven van de noodverordeningen en de Tijdelijk Wet Maatregelen Covid 19. Vanwege de coronamaatregelen waren integrale controles beperkt uitvoerbaar.
Voor een kort overzicht van de resultaten van het programma wordt hieronder aandacht besteed aan de thema’s ‘Ondermijning’, ‘Zorg en Veiligheid’, ‘Drugs’, ‘Digitale criminaliteit’ en ‘Toezicht en Handhaving’.

Ondermijning

In september 2020 is er gestart met het lokaal casusoverleg ondermijning. Deelnemers van het overleg zijn politie, omgevingsdienst en medewerkers van verschillende gemeentelijke afdelingen, zoals publiekscontacten en sociale recherche. Het doel van dit overleg is om de meldingen en casussen op het gebied van ondermijnende criminaliteit concreet te maken en zo nodig om te zetten naar acties, zoals (integrale) controles. Samen met onze partners organiseren we met enige regelmaat integrale controles. Door middel van deze controles krijgen wij meer zicht op de problematiek en kunnen wij of partners acties ondernemen/optreden tegen de ondermijnende criminaliteit.  
Het project Veilig Buitengebied is in 2020 verder uitgewerkt. Het belangrijkste speerpunt is het bewuster maken van inwoners, ondernemers en professionals in het buitengebied. Met dit doel zijn bewustwordingssessies en controles in het buitengebied georganiseerd. Hierbij wordt niet alleen samengewerkt met de politie en brandweer, maar ook met wildbeheerseenheden, waterschappen en LTO. Er is een aantal controles georganiseerd, waarbij de focus het weerbaarder maken van inwoners en ondernemers in het buitengebied was.

Ten slotte is er regionaal gewerkt aan een format bibob-beleid in verband met gewijzigde regelgeving. Dit format zal ook gebruikt worden door de gemeente Deventer. In 2021 zal ons nieuwe bibob-beleid gereed zijn.  

Zorg en Veiligheid

In 2020 hebben we in samenwerking met Saxion een onderzoek afgerond naar een verbeterde aanpak van multipoblematiek. Uit dit onderzoek zijn 15 aanbevelingen naar voren gekomen die betrekking hebben op aspecten als het verbeteren van procesregie, benodigde competenties van professionals,  eenduidigheid in beleid en bestuur.  De aanbevelingen zijn uitgewerkt in een actieplan dat medio 2021 zal zijn afgerond.  Daarnaast is in 2020 de Wet verplichte GGZ geïmplementeerd. Dit is een wet die als doel heeft meer maatwerk te leveren bij (gedwongen) geestelijke gezondheidszorg.  De wet geeft de burgemeester meer bevoegdheden bij het opleggen van een crisismaatregel (voorheen IBS).  In het kader van de aanpak huiselijk geweld en kindermishandeling is gewerkt aan de samenwerking tussen Veilig Thuis en het lokale veld. Hierbij is een beweging ingezet waarbij het lokale veld (BZT/Team Toegang Jeugd) de regie overneemt van Veilig Thuis zodra de acute onveiligheid rondom een gezin/individu is geweken.  Lokale zorg wordt op deze manier sneller en effectiever ingezet. Op het thema polarisering is een methodiek geïntroduceerd waarbij professionals (bestuurders, ambtenaren, ketenpartners) een nieuw handelingsperspectief hebben gekregen op het moment dat zij worden geconfronteerd met ‘wij/zij’ denken.  In 2021 zal deze methodiek breder worden verspreid en worden toegepast in een leertuin.

Drugs

De bestuurlijke aanpak van drugscriminaliteit heeft in 2020 geleid tot 45 handhavingszaken. In totaal zijn 13 in werking zijnde hennepkwekerijen aangetroffen (tegenover 14 in 2019). Daarnaast zijn een hennepkwekerij in aanbouw en twee growshops aangetroffen. Er zijn 6 panden tijdelijk gesloten (tegenover 13 panden in 2019). Nieuw is dat het afgelopen jaar voor het eerst dwangsommen zijn opgelegd om herhaling van Opiumwet-overtredingen te voorkomen. In totaal zijn 20 dwangsommen opgelegd (waarbij soms meerdere overtreders betrokken waren bij hetzelfde pand). Per aangetroffen illegale situatie wordt zodoende gekeken welke bestuursrechtelijke maatregel het meest effectief is. Zo is een growshop bij een woonboot ontdekt, waarna het gehele perceel tijdelijk is gesloten. In de strafzaak is de eigenaar en bewoner veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf.
De voorbereidingen om te komen tot geactualiseerde beleidsregels op grond van de Opiumwet (Wet Damocles) zijn als gevolg van de ambtelijke inzet in de coronacrisis vertraagd. De nieuwe beleidsregels worden naar verwachting dit voorjaar vastgesteld.

Er is niet alleen gehandhaafd op grond van de Opiumwet, maar ook op basis van de Algemene plaatselijke verordening (APV), waarin een verbod op drugshandel op straat is opgenomen. De politie was het afgelopen jaar in staat om de controles op dit verbod te intensiveren. Voor het eerst hebben deze controles ook geleid tot het bestuursrechtelijke maatregelen. In totaal zijn 13 lasten onder dwangsom opgelegd aan straatdealers. In één geval is vastgesteld dat de last ook daadwerkelijk is overtreden, waardoor van rechtswege een dwangsom is verbeurd van 5000 euro. Het bezwaar tegen dit besluit is ongegrond verklaard.

Digitale criminaliteit

Afgelopen jaar is er een eerste regionaal beeld van de aard-, omvang- en slachtofferschap van digitale criminaliteit opgesteld. Dit beeld wordt waar mogelijk gespecificeerd naar gemeenten. We werken intensiever samen met het digitaal flexteam van de politie en sluiten met casuïstiek aan bij het lokale ondermijningsoverleg. Ook hebben de gemeenten in IJsselland zich aangemeld om deel te nemen aan de City Deal Lokale weerbaarheid cybercrime, om te experimenteren met bestuurlijke bevoegd- en mogelijkheden bij online aangejaagde openbare ordeverstoringen. Afgelopen jaar is de gemeente Deventer aangesloten bij het publiek-privaat project Alert Online. Hierin maken we gebruik van diverse campagnes zoals Senioren en Veiligheid, waarbij we via sociale media en in de krant aandacht hebben besteed aan helpdeskfraude, diefstal van persoonsgegevens en afkijken bij het pinnen. Daarnaast hebben we ondernemers in de gemeente de gratis cyberscan en een webinar aangeboden. We gaan deze samenwerking verder uitbreiden met de KVO-verbanden.

Toezicht en Handhaving
Voor de Boa’s/ Toezichthouders stond het jaar vooral in het teken van het handhaven van de verschillende noodverordeningen en de Tijdelijk Wet Maatregelen Covid 19. Daarmee kwamen de Boa’s zowel landelijk als lokaal prominent in beeld. De samenwerking met de politie verliep daarbij heel soepel. De prominente inzet van de boa's in het kader van de coronamaatregelen en een aantal stevige geweldsincidenten in den lande zorgde er ook voor dat de landelijke discussie over de uitrusting van de Boa’s actueel bleef. Het gaat dan over het uitrusten van de boa's met bodycams, wapenstok en pepperspray. Momenteel loopt er een pilot in diverse gemeentes. Medio 2021 krijgt dit een vervolg in o.a. regelgeving.

In 2020 is er uitgebreid ingezet op overlast. Het ging hierbij onder andere om de Beestenmarkt, het Boreelplein en de IJsselstrandjes. De inzet van pleinwachten op de Beestenmarkt heeft een stevige bijdrage geleverd aan het terugdringen van de overlast op de Beestenmarkt. In het kader van ondermijning is er gecontroleerd  op de illegale huisvesting van een motorclub, illegaal gokken en is een aantal panden in samenwerking met de politie en belastingdienst gecontroleerd. Daarnaast vroegen controles op Truckparking en horecagelegenheden de nodige aandacht.

In 2020 is voor de Boa's een nieuw registratiesysteem in gebruik genomen: BRS (boa-registratiesysteem).  De verkregen informatie kan nu beter vastgelegd en geanalyseerd worden in het kader van informatiegericht werken. Hiermee wordt ook voldaan aan de AVG en de WPG (Wet politiegegevens), die een strikte scheiding voorschrijft tussen het vastleggen van strafrechtelijke en bestuursrechtelijke informatie.   

Ten slotte waren de boa’s ook dit jaar weer te zien in de RTL televisieserie ‘Handhavers in actie’. 

Tot slot

Naast de ontwikkelthema’s hebben we - net als in de jaren hiervoor -  ook in 2020 gewerkt aan ons veiligheidsfundament, voor zaken als woninginbraken, sociale veiligheid en overlast in wijken en veilig uitgaan. Hier blijven we op inzetten.